In het begin van een schooljaar is er steeds weer een nieuwe situatie. Enerzijds heeft de groep (op de meeste basisscholen) een gezamenlijk verleden, waarin van alles gebeurd is en kinderen kleine en grotere trauma's hebben opgelopen. Anderzijds is er dus weer een nieuw begin.
Iedere nieuwe groep doorloopt een aantal fasen in het groepsproces.
In het model van Tuckman, (Tuckmans) waarin wordt gesteld dat groepsprocessen via een lineair proces verlopen, onderscheidt hij de volgende fasen:
  • Forming, de leden van de groep nemen een afwachtende houding aan. Er is nog geen groepsgevoel. (ongeveer twee weken)
  • Storming, de leden nemen hun posities in. Er ontstaan verschillende rollen. Dit gaat gepaard met een machtsstrijd. (ongeveer twee weken)
  • Norming,  de regels worden bepaald. De gemeenschappelijke doelen worden bepaald. Er kan gestart worden met samenwerken. (ongeveer twee weken)
  • Performing, de groep vormt een eenheid en werkt samen toe naar een gezamenlijk doel.
  • Adjourning, het doel is behaald en de groep valt uit elkaar.
In de eerste drie fasen van de groepsontwikkeling kan de leerkracht invloed uitoefenen op de normen en waarden van de groep. (Engelen van, 2007) Daarna (bijna) niet meer. In deze eerste fasen creëert de leerkracht situaties, via de groepsvormende activiteiten, waarin men elkaar beter leert kennen en de normen benoemd en geoefend kunnen worden door de groep. De leerkracht geeft hierbij sturing door het leiden van gesprekken, tijdens de introductie en de evaluatie van de activiteiten.
Kees van Overveld (Overveld van, 2015) beschrijft de verschillende doelen van de activiteiten, behorende bij de verschillende fasen in de groepsvorming als volgt:
 
Fase en doel
Forming
  • Leerkrachten en leerlingen met elkaar in gesprek brengen.
  • Ontdekken van leeromgeving.
  • Leerkracht geeft ieder kind het gevoel erbij te horen.
Norming
  • Leerkracht schept duidelijkheid.
  • Leerkracht expliciteert de regels en de gedragsverwachtingen.
  • Veilige leer- en leefomgeving creëren.
Storming
  • Hulp bieden bij bepalen van de posities in de groep.
  • Leerkracht besteedt aandacht aan het omgaan met conflicten.
  • Activiteiten om pestgedrag te voorkomen.
  • Respect tonen voor elkaar, elkaars mening en karakter.

Op Basisschool Leyenbroek gaat men in deze eerste 'Gouden weken' aan de slag met allerlei activiteiten die de relaties bevorderen. De groepen denken na over wie ze zijn en wat ze willen uitstralen en presenteren dit aan het eind het begin van de tweede schoolweek aan elkaar. Daarnaast worden door groepsvormende activiteiten de normen en waarden zichtbaar en voelbaar gemaakt. De leerlingen ervaren zo wat ze niet en wel prettig vinden. Op basis daarvan worden er in de groep afspraken gemaakt waarnaar gedurende het schooljaar naar verwezen kan worden. De leerkrachten werken zo aan een veilige leefomgeving. De leerkracht is sturend maar de leerlingen bepalen mee.
Onze school heeft klassen- en school afspraken die centraal staan binnen het omgangsklimaat binnen onze school.
Onze drieslag kapstok is.
•               Ik zorg goed voor mezelf
•               Ik zorg goed voor de ander
•               Ik zorg goed voor de omgeving
Wij dragen samen als team zorg voor een goede leefbaarheid binnen de school waarbij wij respect hebben voor elkaar, de ander en onze omgeving. Al onze afspraken passen dan ook altijd bij een van de drie bovenstaande afspraken.
#

Wij

Jij

Ik

De boom van de 7 gewoonten

Ik leer vanuit vertrouwen
Ik leer vanuit eigenaarschap
Leren leren, Leren leven
  1. Houd de zaag scherp

    Ik zorg dat ik in evenwicht blijf

  2. Creeer synergie

    Ik zoek naar noe we het samen kunnen doen

  3. Eerst begrijpen, dan begrepen worden

    Ik luister voordat ik praat

  4. Denk win-win

    Ik zoek het voordeel voor iedereen

  1. Belangrijke zaken eerst

    Ik maak eerst de belangrijke taken en ga dan spelen

  2. Begin met het eind doel voor ogen

    Ik maak een plan

  3. Wees proactief

    Ik maak mijn eigen keuzes